Gorputza eta generoa: teoria, didaktika eta esperientziak
Liburu honetan euskal literatura eta kulturari generotik nahiz
gorputzetik behatu nahi izan zaie. Horretarako, hamaika emakume elkartu dira.
Lehenik, egitasmo honen atal bat EHUk publikatu zuen Emakunderen
diru-laguntzaz. Hura agortuta, Eibarren UEUk antolatutako «Gorputza
eta Generoa» mintegiaren arrakasta ikusita, honatx! Gorputzaren
eta Generoaren beste irakurketa-proposamen bat. Ikerketatik eratorritako
teoriaz gain, didaktikarako hainbat proposamen eta norberaren esperientziak ere
jasotzen ditu. Ikerketaren ondorioak dira Meri Torras, Mari Luz Esteban, Jone
Miren Hernández, Kattalin Miner, Gema Lasarte, Amaia Alvarez Uria eta Mariate
Vizcarraren artikuluak, azken hirurek, halaber, hiru proposamen didaktiko
eskaintzen dituzte. Eta liburuaren amaieran zenbait esperientzia kontatzen
dira: Uxue Alberdi taularen gainetik mintzo da; Iratxe Retolaza eta Itsaso
Gutierrez musikaz eta gorputzaz ariko dira, eta, azkenik, Miren Agur Meabek
poesiatik gorputzaren kode berria aldarrikatuko du.
ATARIKOAK, Gema Lasarte
I. MARKO TEORIKOA
Gorputzaren (hitz) gakoa(n). Ekintza eta pentsamendurako paradigma bat, Meri Torras Francés
Hitza haragi bihurtua
Gorputzaren ebidentzia
Gorputzaren galdera
Gorputz opakua
II. KULTURARI BEHATUA
Genero, gorputz eta kultur identitate bizituaren analisia, euskaltasuna berrirakurtzeko ahaleginean, Mari Luz Esteban
Euskal kulturaren irakurketak eta berrirakurketak
Genero-ikuspegia, euskal kultura eta gorpuztasunaren analisiaren uztarketa
Kultur identitate bizitua eta hemengotasunaren jorraketa emakume etorkinen bizipenetatik
Indarra/sendotasuna eta genero-harremanak: bai baina
Generoa, kulturaren ispilu: emakumeen gorputza euskal kulturaren ordezkari?
Amaitzeko bi hitz
Bibliografia
III. BERTSOLARITZA
Emakume bertsolariak: bertsotik bertsora, hanka-puntetan, Jone M. Hernández
Bertsoak sortu, gorputzari eragin
(Emakume) Bertsolarien gorputz erbesteratua
Emakumeen gorputza hitzaren bizitoki ere
Bibliografia
IV. POESIA
Emakume-gorputzak eta gorputz emakumetuak: Leire Bilbao eta Miren Agur Meaberen gorputz poetikoen arteko
elkarrizketa bat, Kattalin Miner
Sarrera
Zer den gorputz bat
Azala eta haragia mihise modura
Aluak, baginak eta klitoriak
Desirak badira, desiran bagara
Gorputz emea, gorputz emankorra?
Ondorioak: gorputza zer ote den
Bibliografia
V. NARRAZIOA
Gorputza eta desira euskal emakume idazle garaikideen lanetako ahots subalternoetan eta bitarteko espazio identitarioetan, Amaia Alvarez Uria
Norberaren gorputzari begira
Ana Urkiza
Itxaro Borda
Miren Agur Meabe
Desira eta katuak
Uxue Alberdi (2007)
Eider Rodriguez (2010)
Irati Jimenez (2010)
Sexu/genero sistemari buelta emanez euskal queerren bila
Jasone Osoro (2003)
Uxue Apaolaza (2005)
Bibliografia
Gorputz jipoituak, genero-indarkeriaren sinekdokea literaturan, Gema Lasarte
Sarrera
Atal honetan aztertuko diren nobelak
Kontzeptuen esparrua
Narratologiatik pertsonaiak aztertzen
Indarkeria sinbolikoaren neurketa semantikoa
Ondorioak
Kontsultarako erabilitako bibliografia
Azterketarako erabili den corpusa
VI. PROPOSAMEN DIDAKTIKOAK
Genero-performatibitatea eta botere-harremanak euskal narrativa garaikidean, Amaia Alvarez Uria
Helburuak eta marko teoriko-metodologikoa
Marko teorikoa: Despentes eta Butler
Testuen analisia: Erle begiak eta Izokinak
Jarduera osagarrien proposamena
Generoa deseraikitzen eta harremanak eraldatzen haurtzaroan ere
Generizazio- eta sozializazio-prozesuak
Eskolara begira
Zenbait proposamen
Ondorioak
Bibliografia
Begiradak literatura gorpuzten: Iholdi eta Xola, Gema Lasarte
Sarrera
Irudien boterea
Begiradak eta identitate-eraikuntza: Iholdi eta Xola
Iholdi
Xola
Ondorioak
Bibliografia
Emakumearen gorputza gorputz-heziketan eta kiroletan, Maria Teresa Vizcarra Morales
Sarrera
Gorputzaren tradizioak, gorputz soziala
Gorputz ikasia (eskolako gorputza).
Gorputz erakutsia (jendartera plazaratzen den gorputza)
Ondorioak
Bibliografia
VII. ESPERIENTZIAK
Gorputzak, gorpuzkerak eta gorpultzaldiak. Bertsolaritzan, Uxue Alberdi
Bertsolaria: homo et muliere sapiens sapiens horiek
Beldurraren aurrean ez dugu burua ezkutatzen: buruan ezkutatzen gara
Gizonkera batua
Besamotzaren besoa
Emakumezko bertsolarien gorputzak
Drag king-en eta panpinen belaunaldiak
Umorea, kontu serio hori
Garrantzia eta garrantzikeria
Gorputzeko umoreak
Gorputzen subordinazioa bertsotan
Neutroak diruditen zenbait gai ez dira neutroak
Emakumeei buruzko gaien problematizazioa
Emakumera baturantz
Euskal musika larrutuz: gorputz-adierazpenak eta gorputzirudikapenak euskal musikan, Itsaso Gutierrez eta Iratxe Retolaza
Sarrera. Euskal musika larrutuz, gorputza gogoetagai
Musikagintza, herrigintza eta begirada feminista
Gorputz-kokatzeak eta gorputz-irudikatzeak euskal musikan:
genero-ikuspegiak
Azken hitzak
Bibliografia
VIII. EPILOGOA
Gorpuztasuna Meaberen poetikan, Miren Agur Meabe
IX. EGILEEN INGURUAN